Η Αναρχική Εφημερίδα - Ομάδα "Επί Τα Πρόσω"

Τον Απρίλιο του 1896, ο Ιωάννης Μαγκανάρας, άρχισε να κυκλοφορεί ως αναρχική την εφημερίδα «Επί τα Πρόσω» που την είχε αγοράσει το 1895 από τον Ευμορφόπουλο. (Η «Επί τα Πρόσω» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1882 ως φιλελεύθερο όργανο και είχε κάποιο ρόλο στα τοπικά ζητήματα και ένας από τους κατά καιρούς συντάκτες της ήταν και ο αναρχοσοσιαλιστής Ανδρέας Σταυρόπουλος). Να σημειωθεί ότι, εκείνη την εποχή ειδικά ο Γιάννης Μαγκανάρας ήταν ήδη αρκετά γνωστός στην πατραϊκή κοινωνία ως συντάκτης της εφημερίδας «Πελοπόννησος» και συνεργάτης διαφόρων άλλων εφημερίδων όπως «Μεταρρυθμιστής» και «Σοσιαλιστής», αλλά και ως άμεσα συμμετέχων στα λαϊκά κινήματα, οπότε η άμεση σύνδεση της «Επί τα Πρόσω» με πλατιά τμήματα του λαού της πόλης και των γύρω χωριών ήταν εξ αρχής δεδομένη.








Γύρω λοιπόν από την εφημερίδα αυτή συγκροτήθηκε μια καλά οργανωμένη αναρχική ομάδα. Οι βασικότεροι και γνωστότεροι συντελεστές της ομάδας αυτής ήσαν οι τυπογράφοι Γιάννης Μαγκανάρας και Παναγιώτης Κοτζιάς, ο ράφτης Δημήτρης Καραμπίλιας, ο ποιητής και λόγιος Παναγιώτης Τσεκούρας, ο δικηγόρος Βασίλης Θεοδωρίδης, ο Πάνος Μαχαιράς, ο Αντώνης Σούφας και ο Ευάγγελος Μαρκαντωνάτος. Ανταποκριτής από την Αθήνα ήταν ο Γ. Κατσιφούζος (αλλού αναφέρεται ως Γ. Κατσαφάδος ή και Κατσαφάδης, ωστόσο δεν γνωρίζουμε ποιο ήταν το ακριβές όνομά του), συνεργάτες (επίσης από την Αθήνα) ήσαν οι φοιτητές Ιατρικής Δημήτρης Αρνέλλος (αδελφός του Ιωάννη) και Δημήτρης Μπαντούνας (ο οποίος ήταν από τον Πύργο Ηλείας) και άλλοι. Στις μεταφράσεις βοηθούσε ο δικηγόρος Βασίλης Καλλιοντζής, χωρίς να είναι μέλος της ομάδας. Προφανώς, στον ευρύτερο κύκλο της ομάδας κινούνταν και άλλοι αναρχικοί, όπως ο Σπύρος Λυναράς, ο οποίος καταγόταν από το χωριό Μαυροβούνι Γυθείου και εργαζόταν ως ξενοδόχος, δηλαδή δεν ήταν ιδιοκτήτης ξενοδοχείου, απλώς διαχειριζόταν ένα κτίριο στην Πάτρα του οποίου το ισόγειο λειτουργούσε ως καφενείο και ο πάνω όροφος ως ξενοδοχείο ή ως απλός χώρος ύπνου.







Στην εφημερίδα δημοσιεύτηκαν αρκετά άρθρα για το σταφιδικό ζήτημα – που εκείνη την εποχή ήταν αρκετά οξυμένο, ειδικά στη Δυτική Πελοπόννησο – και για διάφορα τοπικά ζητήματα, ενώ δημοσιεύτηκαν και μεταφρασμένα, από τους Β. Καλλιοντζή και Δ. Αρνέλλο, κείμενα αναρχικών συγγραφέων, όπως των Κροπότκιν, Ζαν Γκραβ, Μαλατέστα, Ρεκλύ και διαφόρων άλλων ονομαστών αναρχικών της εποχής. Υπήρχαν επαφές και συνεργασίες με διάφορα αναρχικά έντυπα από διάφορες χώρες. Η κυκλοφορία της εφημερίδας ήταν αρκετά ικανοποιητική και διαβαζόταν σε πόλεις και χωριά της Δυτικής Πελοποννήσου.







Εκτός, όμως, από την εφημερίδα, με πρωτοβουλία κυρίως του Γιάννη Μαγκανάρα, η ομάδα κυκλοφορούσε και διένειμε σε μπροσούρες και φυλλάδια διάφορα αναρχικά κείμενα, χειρόγραφες μεταφράσεις, τα οποία αποτέλεσαν την «Αναρχική Βιβλιοθήκη», που κατασχέθηκε δύο φορές, τον Νοέμβριο του 1896 και τον Φεβρουάριο του 1898. Μάλιστα, η όλη εκδοτική δραστηριότητα της ομάδας προβλήθηκε και μέσα από τις σελίδες και άλλων καθημερινών εφημερίδων. Διαβάζουμε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος» στις 19 Αυγούστου 1897:







ΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΟΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ







Εξεδόθη υπό του εκδοτικού γραφείου της «Επί τα Πρόσω» κομψότατον και καλλιτεχνικώτατον φυλλάδιον επί λαμπρού χάρτου, με ωραίον εξώφυλλον υπό τον τίτλον «Τι θέλουν οι Αναρχικοί», υπό Σεβαστιανού Φώρ συντάκτου και διευθυντού της Παρισινής εφημερίδος "Κοινωνική". Τιμάται δέκα λεπτά και πωλείται εις τα γραφεία της εφημερίδος "Επί τα Πρόσω"

Η ομάδα γύρω από την εφημερίδα «Επί τα Πρόσω» ήταν η πρώτη ξεκάθαρα αναρχική κομμουνιστική ομάδα σε όλο τον «ελλαδικό» χώρο με αρκετά συστηματική δράση και συνδέθηκε πολύ στενά με τις αγροτικές εξεγέρσεις και άλλους αγώνες, υποκινώντας μερικές από αυτές και προβάλλοντάς τις στις σελίδες της. Τα μέλη της σχεδόν πάντα βρίσκονταν σε διάφορα χωριά και προπαγάνδιζαν τις αναρχικές ιδέες. Η περίοδος 1893-1905 χαρακτηρίστηκε από συχνές εξεγέρσεις, στάσεις και ένοπλα συλλαλητήρια. Τα μέλη της «Επί τα Πρόσω» συμμετείχαν ενεργά στο όλο κίνημα, διανέμοντας την εφημερίδα με τα εκλαϊκευμένα της άρθρα, φυλλάδια και άλλα, αποκτώντας έτσι τεράστιες προσβάσεις στην τοπική κοινωνία
http://ngnm.vrahokipos.net/part05.html